Siarka (S, łac. Sulphur) jest to minerał posiadający barwę żółtą lub brązową w różnych odcieniach. Jest to minerał kruchy, który powstaje w skutek rozkładu siarkowodoru związanego z erupcją wulkaniczną lub podczas rozkładu gipsu. Siarka występuje w osadach z neogenu (miocen – torton) w postaci wypełnień drobnych przestrzeni. Zawartość siarki w skale maksymalnie dochodzić może do 70%, a średnio wynosi 25-30%. Siarka ma kilka odmian alotropowych (alotropia – zjawisko występowania pierwiastka chemicznego w kilku odmianach różniących się właściwościami fizycznymi i chemicznymi), z których trzy najważniejsze to siarka rombowa, jednoskośna i amorficzna. Ważniejsze związki siarki to kwas siarkowy, kwas siarkawy, siarkowodór oraz ich sole (odpowiednio siarczany i siarczyny, siarczki), dwutlenek siarki i tritlenek siarki. Znane są również: tlenek siarki (I) S2O, tlenek siarki (II) SO i nadtlenek siarki SO4. Siarka podczas spalania pali się niebieskim płomieniem i powstaje dwutlenek siarki (SO2).
Siarka jest ważnym składnikiem białek roślinnych i zwierzęcych, występuje w paliwach kopalnych będących pokładami obumarłych tkanek (szczególnie w węglu kamiennym i ropie naftowej). Pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej zajmuje 16 miejsce, jej całkowita zawartość w skorupie ziemskiej wynosi 0,026% wagowych. Jest pierwiastkiem niezbędnym do życia. Wchodzi w skład dwóch aminokwasów kodowanych – metioniny i cysteiny oraz wielu innych biologicznie ważnych związków np. witamin. Ma szerokie zastosowanie przy produkcji leków, jest składnikiem wielu substancji antybakteryjnych. Siarka pierwiastkowa w postaci pyłu działa drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Siarka jest coraz częściej używana jako składnik nawozów mineralnych. Należy do najstarszych fungicydów i pestycydów. Opylanie drobno zmieloną siarką elementarną, jest często stosowane jako fungicyd w ochronie winorośli, truskawek, warzyw i innych upraw. W rolnictwie ekologicznym siarka jest jedynym fungicydem używanym w uprawach ekologicznych, który chroni m.in. przed chorobami jabłoni. Ponadto siarka jest jednym ze składników prochu – materiału miotającego (wybuchowego) używanego w przemyśle zbrojeniowym.
Kwas siarkowy ma kluczowe znaczenie dla światowej gospodarki, jego produkcja i konsumpcja jest jednym ze wskaźników rozwoju przemysłowego kraju. Głównym zastosowaniem kwasu siarkowego jest wytwarzanie nawozów fosforowych i zastosowanie w procesach ługowania rud polegającym na wypłukiwaniu danej substancji z fazy stałej do fazy ciekłej.
W Polsce złoża siarki występują w okolicach Tarnobrzega (Piaseczno, Machów, Jeziórko oraz Osiek), w rejonie Staszowa (Grzybów) oraz w okolicach Lubaczowa (Horyniec-Zdrój, Basznia). Obecnie w Polsce w okolicach Tarnobrzega działa jedyna na świecie kopalnia siarki (Otworowa Kopalnia Siarki Osiek) wydobywająca siarkę metodą Frascha (tzw. podziemnego wytopu). Metoda ta polega na wtłaczaniu do złoża przegrzanej wody o temperaturze około 160 st. C, a stopiona pod jej wpływem siarka wyprowadzana jest na powierzchnię za pomocą sprężonego powietrza. Szacunkowo do wydobycia 1 tony siarki potrzeba 7,5-19 ton wody.
Pozostałe artykuły w dziale:
Historia Zakładów, technologie wydobycia, ludzie
Barbary, barbórki, tradycje i zwyczaje górnicze, mundur symbolika, ciekawostki i anegdoty
Geografia, Nizina Nadwiślańska, Wisła
Przyroda, Natura 2000, pomniki przyrody