Przyroda, Natura 2000, pomniki przyrody

Na terenie miasta Tarnobrzega w międzywalu rzeki Wisły znajduje się część Obszaru Natura 2000 pn. Tarnobrzeska Dolina Wisły. Zajmuje on obszar około 4 059,7 ha i rozciąga się na długości 45 km od ujścia Wisłoki poniżej Połańca w Gawłuszowicach, a swoją granicę opiera o Góry Pieprzowe w Sandomierzu. Tarnobrzeska Dolina Wisły została wyznaczona przede wszystkim w celu ochrony łęgów nadrzecznych, zwartych kompleksów łąk selernicowych oraz starorzeczy z dobrze wykształconymi zespołami roślin wodnych jak również dla utrzymania naturalnego charakteru koryta rzeki. W korycie rzeki obserwować można stałe wyspy piaszczyste, często porośnięte krzewami i drzewami. Otwarte tereny w dolinie rzeki szczególnie upodobały sobie sowy uszate – jako teren do polowań na gryzonie. Łąki stają się bardziej atrakcyjne dla czajek, rycyków i derkaczy. Piaszczyste wyspy stają się miejscami kolonii lęgowych rybitwy zwyczajnej i białoczelnej, sieweczki rzecznej, brodźca piskliwego oraz mewy śmieszki i srebrzystej. Instytucją, która zajmuje się szeroko pojętą edukacją ekologiczną, kierowaną do dzieci i młodzieży, osób dorosłych i turystów jest Regionalne Centrum Promocji Obszaru Natura 2000 Tarnobrzeska Dolina Wisły (RCPO Natura 200). Centrum jest zlokalizowane w zabytkowym Zamku Tarnowskich w Tarnobrzegu – Dzikowie, przy ul. Sandomierskiej 27 (wschodnie skrzydło Zamku Dzikowskiego oraz w pomieszczeniach w północnym skrzydle dawnej stajni i ujeżdżalni). Jest to swego rodzaju muzeum przyrodnicze, traktujące o rzece Wiśle, jej środowisku, siedliskach oraz gatunkach zwierząt i roślin występujących w jej dolinie. W ten sposób Centrum propaguje wiedzę o funkcjonowaniu sieci obszarów chronionych Natura 2000, popularyzuje zasady ochrony przyrody i realizuje zadanie edukacji ekologicznej w gminie i w regionie. Placówka utworzyła na terenie Tarnobrzega ciąg 10 tablic informacyjnych biegnących przez miasto i 3 punkty informacyjno – widokowe nad rzeką Wisłą oraz główny punkt widokowy na skarpie wiślanej nad budynkiem obecnej restauracji „Fregata”. Dawniej miejsce to było częścią Klubu Sportowego „Siarka” stanowiąc centrum sportów wodnych. Część informacji zawartych na tablicach dostępna jest także dla osób niewidomych, w formie tekstów napisanych alfabetem Braille’a. Poniżej mapka z lokalizacją w/w tablic i punktów.

We współpracy z RCPO Natura 2000 Tarnobrzeski Okręg Ligi Ochrony Przyrody wytyczył na terenie zabytkowego parku otaczającego Zamek Tarnowskich ścieżkę przyrodniczą. Składa się ona z 10 tablic opisujących walory przyrodnicze i elementy historyczne Parku Dzikowskiego.

Park zajmuje powierzchnię blisko 14 hektarów. Obfituje w ciekawostki – zarówno historyczne, jak i przyrodnicze (np. mini-arboretum, 6 pomników przyrody, w tym okazały miłorząb dwuklapowy Ginko biloba i tulipanowiec amerykański, którego kwiatostany kształtem zbliżone są do kwiatu tulipana). Wędrując ścieżką spotykamy następujące tablice:

  1. Park Tarnowskich w Dzikowie
  2. Arboretum tzw. „Ogrody Dzikowskie”
  3. Kto nam śpiewa w parku
  4. Wiosennie i źródlanie
  5. Staw pełen życia _ „Morskie Oko”
  6. Na lipę
  7. Poznaj swoją Naturę 2000
  8. Spiżarnia
  9. Zielnik
  10. Pomniki przyrody Parku Dzikowskiego

oraz 40 małych tabliczek opisujących konkretne gatunki roślin.

Tarnobrzeskie pomniki przyrody to okazałe i wiekowe osobniki, świadczące o długowieczności i pięknie sił przyrody. Wiele z nich to zabytkowe układy alejowe i szpalerowe, będące reliktami historycznej przeszłości miasta, związanej z rodem Tarnowskich. W bezpośrednim sąsiedztwie „siarkowej” ścieżki można spotkać: dąb szypułkowy, lipę szerokolistną, a na terenie osiedla Przywiśle – ailant gruczołkowaty.

Łączna ilość drzew pomnikowych na terenie Tarnobrzega to 113 sztuk (stan na koniec 2018 rok).


Pozostałe artykuły w dziale:

Historia Zakładów, technologie wydobycia, ludzie

Barbary, barbórki, tradycje i zwyczaje górnicze, mundur symbolika, ciekawostki i anegdoty

Geografia, Nizina Nadwiślańska, Wisła

Geologia, siarka

Historia miasta, zabytki, ludzie

Rozwój przestrzenny miasta