3. Plac Górnika

 Plac Górnika

Plac znajduje się przed wejściem na teren Zamku Tarnowskich. Ma kształt trójkąta i ze wszystkich stron jest otoczony drogami. W południowym narożniku placu stoi kamienny krzyż wykonany w 1879 roku w stylu neogotyckim przez E. Stehlika fundacji rodziny Tarnowskich. We wschodnim narożniku placu znajduje się ceramiczna figura św. Antoniego Padewskiego ustawiona na wysokim drewnianym postumencie. Figura jest datowana na II poł. XIX w. Nieznany jest dokładny czas jej powstania, osoba fundatora i jego motywacje. Do 2018 roku na terenie placu było zlokalizowane niewielkie boisko asfaltowe. W bieżącym roku przeprowadzono rewitalizację placu wykonując na nim mini boisko, plac zabaw dla dzieci, pergole oraz miejsca do odpoczynku i oświetlenie. Wykonana modernizacja była efektem wyboru projektu ujętego w Budżecie Obywatelskim 2016.

Po minięciu placu przechodzimy przez bramę i wchodzimy na teren Zespołu Parkowo Zamkowego w Dzikowie będącego obecnie siedzibą Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega.

Zamek rodu Tarnowskich w Tarnobrzegu – Dzikowie

Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu – Dzikowie to unikatowa rezydencja zasłużonego dla Polski rodu hr. Tarnowskich herbu Leliwa, której początki sięgają XV wieku. Rozbudowywany w XVII i XVIII wieku, w latach 1834-1836 został przekształcony w rezydencję – muzeum. Tym samym – po Puławach, Wilanowie i Lwowie – stał się jednym z pionierskich ośrodków kolekcjonerstwa i muzealnictwa w Polsce. Słynną „Kolekcję Dzikowską” tworzyły: galeria malarstwa europejskiego z pracami Rembrandta, van Dycka, braci Carraccich, Barberiego, Landiego, biblioteka starodruków i cenne pamiątki po znanych postaciach m.in. hetmanie Janie Tarnowskim, księciu Józefie Poniatowskim i cesarzu Napoleonie Bonapartem oraz olbrzymie archiwum rodowe. W murach zamkowych miały miejsce wydarzenia o charakterze historycznym, jak Konfederacja Dzikowska 1734 roku czy Zjazd Konserwatystów w 1927 roku. W Kaplicy zamkowej bierze swój początek kult cudownego obrazu Matki Boskiej Dzikowskiej. W grudniu 1927 roku zamek spłonął, po czym został odbudowany w stylu architektury baroku epoki Wazów.

Po drugiej wojnie światowej zamek został zabrany właścicielom i przekazany na Szkołę Rolniczą. W trakcie prowadzonych przez prof. Stanisława Pawłowskiego w 1953 r. prac badawczych w rejonie Tarnobrzega w jednym z budynków zespołu pałacowo-parkowego zamku miała swoją siedzibę pracownia Instytutu Geologicznego, w której dokumentowano postępy odkrywania złóż siarki.

Obecnie zamek, jest siedzibą Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega. W efekcie prac remontowo – konserwatorskich zostały udostępnione do zwiedzenia wnętrza zamkowe, m. in. Kaplica z jedyną w tej części Europy rzeźbą Berniniego, Biblioteka, Gabinet Antyczny, Gabinet Miniatur z kolekcją blisko 100 eksponatów, Toaleta i Sypialnia Hrabiego, Sala Wielka. Od r. 2017 zwiedzający mogą podziwiać odtworzony Pokój Myśliwski. Odnowione wnętrza są miejscem ekspozycji odtwarzanej ponownie Kolekcji Dzikowskiej. W zamkowych piwnicach można zapoznać się z archeologią Tarnobrzega i historią zamku, na piętrze funkcjonują ekspozycje czasowe – http://www.mhmt.pl.

We wschodnim skrzydle zamku zlokalizowane jest Regionalne Centrum Promocji Obszaru Natura 2000 Tarnobrzeska Dolina Wisły. Centrum (szerzej opisane w początku przewodnika) jest formą muzeum przyrodniczego, prezentującego rzekę Wisłę, jej środowisko, siedliska oraz gatunkach zwierząt i roślin występujących na tym terenie.

Trzymając się prawej strony alejki mijamy budynek dawnej kuchni dworskiej mając zamek po lewej stronie, dochodzimy do Arboretum, do którego wejście znajduje się po naszej prawej stronie.

Ogród dendrologiczny został urządzony według projektu prof. Jerzego Pióreckiego – założyciela i wieloletniego dyrektora słynnego arboretum w Bolestraszycach. Znajdziemy w nim ponad 180 gatunków – często bardzo rzadkich – krzewów, bylin i drzew.

Mijamy Arboretum i za znakami schodzimy ze skarpy nadwiślańskiej do parku, trzymając się jego prawej strony. Przechodzimy przez park mijając małe jeziorko „Morskie oko” po lewej stronie i skręcając w prawo wychodzimy z parku. Po prawej stronie mamy niewielki strumień, który nas doprowadzi po 400 m do jeziorka. Przechodzimy przez mostek i mijamy jeziorko po prawej stronie i wychodzimy na skarpę nadwiślańską prosto do bramy Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego, które mieści się w przebudowanym starym spichlerzu dworskim.


 Ławeczka prof. Pawłowskiego przy pl. Dra A. Surowieckiego

Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego przy ul. Prof. Stanisława Pawłowskiego 14